پژوهشی در اندیشه‌‌های سیاسی اخوان الصفا

برشی از کتاب: چهارم هجری یکی از مهمترین نقطه عطف‌ها در تاریخ تفکر سیاسی در سرزمین‌های اسلامی است. در صد از یک سو جریان انباشت دانش در رشته‌های مختلف به اوج خود نزدیک شد و دانشمندان و اندیشمندان مسلمان با استفاده از دستاوردهای دیگر حوزه‌های تمدنی به مرحله تولید و نوآوری در عرصه‌های مختلف علمی و اندیشه‌ای وارد شدند؛ از سوی دیگر، نظم سیاسی در اثر عوامل مختلفی نظیر گرایش‎ها و جدال‌های واگرایانه، ظهور مراکز قدرت رقیب و تضعیف مشروعیت و اقتدار خلافت دچار بحران شد. این وضعیت دوگانه بستر بسیار مساعدی برای رشد و اطلاعی جریان فکر سیاسی بود. اگر نوشته‌های فارابی در اوایل سدۀ مزبور بیانگر اوج تاملات فلسفی در زمینه امر سیاسی است، نوشته‌های اخوان الصفا حاوی افکار و عقاید گروهی از دانشمندان و اندیشمندان مسلمان است که به موازات تلاش برای توضیح و تبیین غالباً عقلانی روشن‌گرایانه موضوعات و مسائل مختلف متره در زمانه خود، از اوضاع نابسامان اعتقادی، اجتماعی و سیاسی موجود در سرزمین‌های اسلامی رنج می‌بردند و آرمان دگرگونی‌های مطلوب در اوضاع حوزه را در سر می‌پروراندند.